Osoby niewładające ukraińskim czy rosyjskim często mylą ze sobą te dwa słowiańskie języki. W rzeczywistości sporo je dzieli. Do tego stopnia, że np. Rosjanin może nie rozumieć Ukraińca. Z czego to wynika? W tym wpisie wyjaśniamy, jak mają się do siebie język rosyjski a ukraiński oraz opisujemy podobieństwa i różnice!
Język rosyjski a ukraiński
Język rosyjski a ukraiński różnią się od siebie w dość znacznym stopniu. Dawniej były bardziej zbliżone, ale już w połowie XVI w. ich odrębność była zdecydowanie widoczna. Dlaczego więc powszechnie myli się te języki? Z pewnością wiąże się to z wykorzystaniem tego samego alfabetu (dwóch wariantów cyrylicy) oraz nieco podobnego brzmienia.
Co ciekawe, większość Ukraińców płynie posługuje się rosyjskim, ale Rosjanie raczej nie znają ukraińskiego. Wynika to z m.in. historii, ponieważ w czasach Związku Radzieckiego rosyjski był językiem urzędowym w całym ZSRR.
Według badaczy, ukraińskiemu bliżej jest do innych języków słowiańskich, m.in. białoruskiego (26 wspólnych cech), czeskiego (23), a nawet polskiego (11). Z rosyjskim ma tylko 11 wspólnych cech.
Podobieństwa
Żeby lepiej zrozumieć specyfikę tych języków, warto chociaż krótko opisać ich podobieństwa i różnice.
Co je łączy? Przede wszystkim są częścią rodziny języków słowiańskich. Z tego względu mają wiele wspólnych cech fonetycznych, m.in. wykorzystują podobne zestawy głosek. Znaczenie ma również stosowanie słowiańskich zasad artykulacyjnych, które np. zmiękczają wybrane głoski.
Podobnie jest z zasadami gramatyki. W obu przypadkach wykorzystywana jest skomplikowana deklinacja i koniugacja, z odmianą przez przypadki, rodzaje, osoby i liczby.
Ukraiński i rosyjski łączy również składnia, ponieważ języki te mają wspólne cechy wpływające na struktury gramatyczne i budowę zdań.
Oczywiście pewnie podobieństwa da się zauważyć też na poziomie leksykalnym – wiele słów brzmiących identycznie (lub prawie identycznie) ma takie samo lub zbliżone znaczenie. Przez to (oraz przez podobieństwa kulturowe) w obu językach funkcjonują także wspólne idiomy i wyrażenia potoczne, np. frazeologizmy.
Różnice
Różnice są dość znaczne. Pierwszą z nich jest już sam alfabet – nie jest to ta sama cyrylica. W wariancie ukraińskim, który powstał pod koniec XIX w., nie ma liter „Ёё”, „Ъъ”, „Ыы”, „Ээ”, ale za to występują np. „Ґґ”, „Єє”, „Іі”, „Її”, których nie znajdzie się w alfabecie rosyjskim. Jest to związane z tym, że niektóre głoski w ukraińskim mają nietypową wymowę.
Chociaż w obu językach jest wiele wspólnych słów, tak naprawdę ich liczba stanowi tylko 62%. Co ciekawe, można znaleźć też sporo tzw. fałszywych przyjaciół – słów podobnie brzmiących, ale o odmiennym znaczeniu.
Różnicę da się także usłyszeć. Ukraiński jest bardziej melodyjny, a rosyjski ma dość gardłowe brzmienie.
W języku ukraińskim stosuje się również bardziej rozwinięte formy czasu przeszłego (np. różnicowanie na rodzaje w liczbie mnogiej), które nie występują w rosyjskim. Przy tym ukraiński ma prostszą ortografię, ale za to inne zasady akcentowania.
Gdzie uczyć się języka rosyjskiego i ukraińskiego?
Niezależnie od tego, czy chce się opanować język ukraiński, czy rosyjski (a może oba na raz!), najrozsądniej zapisać się na specjalny kurs. Chociaż współcześnie dostępnych jest wiele opcji wspierających samodzielną naukę, najlepsze efekty osiąga się pod okiem profesjonalistów. Tylko wtedy ma się pewność, że szybko przyswoi się podstawy oraz wyeliminuje się błędy, które z czasem mogłyby się utrwalić i trudno byłoby naprawić.
W Szkole Nauki Języków Słowianka zajęcia prowadzą native speakerki z odpowiednim wykształceniem, wieloletnim doświadczeniem i przygotowaniem pedagogicznym. Zapraszamy na kurs języka ukraińskiego oraz kurs języka rosyjskiego osoby na różnym poziomie zaawansowania – prowadzimy zajęcia indywidualne i grupowe dla początkujących, a także zaawansowanych. Do wyboru są lekcje stacjonarne w Warszawie oraz online.
Daj się oczarować pięknym słowiańskim językom, poznając je w uważny, świadomy sposób. Zrób szybkie postępy, by płynnie posługiwać się ukraińskim i/lub rosyjskim w mowie oraz piśmie. Zapisz się za zajęcia w Słowiance!